Het Europees parlement heeft een herziening van het Europees Emissiehandelssysteem (ETS) goedgekeurd, dat de EU in staat had moeten stellen haar beloften op de Klimaatconferentie van Parijs te kunnen nakomen. “Omdat de nieuwe conservatieve as EPP/Alde de corporatistische belangen van een aantal sectoren laat primeren, zijn de meest ambitieuze voorstellen echter gesneuveld en kunnen we onmogelijk de doelstellingen van de Klimaatconferentie halen,” zegt Europees parlementslid Kathleen Van Brempt. “Gelukkig zijn we er met de S&D in geslaagd om de overschotten aan uitstootrechten terug te dringen en ook de scheepvaart in het emissiehandelssysteem te betrekken. Dat is een stap vooruit, maar lang niet voldoende.”
Het EU emissiehandelssysteem (ETS) werd opgezet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en zo bij te dragen aan de strijd tegen klimaatverandering. Het systeem werkt met verhandelbare uitstootrechten die een ‘prijs’ kleven op vervuiling. Op die manier zouden energiecentrales, luchtvaartmaatschappijen en industriële bedrijven aangespoord worden om energie-efficiënter te werken en hun uitstoot drastisch te beperken. Het emissiehandelssysteem heeft betrekking op zo’n 11.000 energiecentrales en industriële complexen die samen goed zijn voor 45 procent van de uitstoot in de EU. “Het bestaande systeem vertoonde ernstige tekortkomingen,” zegt Van Brempt. “De financiële crisis leidde tot bedrijfssluitingen die een overschot aan uitstootrechten deden ontstaan waardoor de prijs kelderde, wat het vandaag minder interessant maakt om te investeren in duurzame technologieën.” Ook de koppeling in het verleden met internationale uitstootkredieten en de overdraagbaarheid van opgebouwde overschotten zorgde voor een verwatering van het systeem, waardoor de prikkels tot verdere innovatie wegvielen.
“De sociaal-democraten wilden de hoeveelheid toe te kennen rechten stelselmatig afbouwen met 2,4% per jaar om ons op weg zetten om tegen 2050 de uitstoot van broeikasgassen met 90% te verminderen. Christen-democraten en liberalen gingen op de rem staan en wilden het te beperkte ambitieniveau van de Commissie niet aanscherpen. Ook het voorstel om de cementindustrie niet langer te laten genieten van gratis uitstootrechten, werd door de conservatieven verworpen. Dat betekent dat we onze beloften voor de Klimaatconferentie van Parijs niet kunnen nakomen,” zegt Van Brempt. “Gelukkig voorziet dat akkoord ook een ‘review’ die het mogelijk maakt om het ambitieniveau te verhogen. Die review zal duidelijk maken dat er grotere inspanningen nodig zijn. Het is vooral erg jammer dat we dat niet vandaag al doen, want dat zou onze bedrijven een grote voorsprong geven.”
Ondanks het conservatieve verzet tegen een ambitieuze herziening van het emissiehandelssysteem zijn we er toch in geslaagd enkele stappen vooruit te zetten,” zegt Van Brempt. “De hervorming probeert komaf te maken met de opgebouwde overschotten aan uitstootrechten. In de eerste plaats door meer overschotrechten in de “stabiliteitsreserve” op te nemen. Dat is een soort “diepvries” voor een teveel aan rechten. Er worden ook 800 miljoen rechten die daar al inzitten vernietigd. Dat is een verdienste van dit akkoord,” zegt Van Brempt.
“Het akkoord voorziet ook in extra middelen voor het Innovatiefonds dat bedrijven helpt investeren in hernieuwbare energie, koolstofopslag en andere innovatieve technieken om de uitstoot te beperken. Een bijgestuurd Moderniseringsfonds moet minder welvarende lidstaten die nog grotendeels op fossiele energiebronnen steunen, helpen om de energieomslag naar hernieuwbare energie te maken. Die middelen mogen bijvoorbeeld niet gebruikt worden om te investeren in steenkoolcentrales. Het stadium van de zogenaamde ‘schone steenkool’ - een contradictio in terminis - moet overgeslagen worden. Beide fondsen worden gefinancierd met de inkomsten uit de emissiehandel.”
“De nieuwe regels houden ook rekening met werknemers die aan de slag zijn in de betrokken sectoren. Het S&D-voorstel voor een ‘rechtvaardig transitiefonds’ werd goedgekeurd en zal werknemers en sectoren die getroffen worden door het koolstofarm maken van onze industrie helpen omschakelen, zodat ze aan de slag kunnen in de nieuwe duurzame economie.”
“Bemoedigend is ook dat dankzij het werk van mijn fractie voor het eerst de uitstoot van de scheepvaart van en naar Europa ook in de emissiehandel werd opgenomen. De onbetaalde klimaatfactuur van de internationale scheepvaart wordt eindelijk ingelost. Middelen die binnen komen door de veiling van uitstootrechten aan de scheepvaart wordt via een klimaatfonds terug geïnvesteerd in het energiezuiniger en schoner maken van de scheepsvloot. Ook de scheepvaart zal zijn bijdrage moeten leveren in de daling van de broeikasgasuitstoot.”
MEPs involved
