De steeds snellere digitale overgang van de Europese samenlevingen brengt veel nieuwe kansen met zich mee. Concrete voorbeelden variëren van het aanpakken van epidemische ziekten en het verbeteren van de medische diagnostiek tot het terugdringen van verkeers- en arbeidsongevallen, het mogelijk maken van telewerken en op ICT gebaseerd mobiel werk of het verhogen van de energie-efficiëntie in het hele systeem. Het zal dan ook een aanzienlijke impact hebben op het leven van mensen, met het ontstaan van nieuwe rechten en de toegenomen efficiëntie die het internet en de algehele digitalisering mogelijk maken en het vervagen van de grenzen tussen de fysieke en de virtuele wereld. Deze digitale transformatie zet ons aan om onze sociale en economische modellen te heroverwegen in overeenstemming met onze sociaaldemocratische waarden.
Tegelijkertijd brengt de toenemende digitalisering van producten en diensten, zowel particulier als publiek, een aantal uitdagingen met zich mee, namelijk banenverlies door de automatisering van taken en processen. Daarom zal de S&D-Fractie tijdens deze overgang opkomen voor iedereen die te maken krijgt met de gevolgen van digitalisering, in het bijzonder kwetsbare groepen zoals werknemers, consumenten en kinderen, om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft. In het bijzonder zal zij strijden voor de bescherming van kwalitatief hoogwaardige werkgelegenheid, om te voorkomen dat deze verslechtert en leidt tot onzekerheid als gevolg van een sterke neerwaartse druk op de lonen en de verspreiding van schijnzelfstandigheid, waardoor wordt bijgedragen aan de toename van de algehele sociale ongelijkheid. Daarom moeten we, naast andere maatregelen die in deze position paper worden beschreven, aandringen op extra financiële toezeggingen op EU-niveau om een sterke rol voor werknemers en hun vakbondsvertegenwoordigers in alle fasen van dit overgangsproces te garanderen.
Bovendien betekent een rechtvaardige en inclusieve overgang respect voor de grondrechten, overheidsinvesteringen en steun in strategische sectoren om groene en digitale vooruitgang voor iedereen te garanderen. Het betekent ook onderwijs (ook op basis- en middelbaar onderwijsniveau) en opleidingsbeleid, instrumenten om te anticiperen op verandering en herstructurering, de garantie van sterke en effectieve socialezekerheidsstelsels, en moet ervoor zorgen dat dergelijke interventies en mogelijkheden worden uitgebreid naar de meest afgelegen gemeenschappen en gendergelijkheid bevorderen.
We moeten een nieuw sociaal contract ontwikkelen door hyperprivatisering te beëindigen en terug te draaien en, indien nodig, belangrijke sectoren en hun winsten terug in publieke handen te brengen. Dit kan in het bijzonder gelden voor nieuwe digitale sectoren, die grote maatschappelijke gevolgen hebben.
De verschillende crises waar Europa de afgelopen jaren mee te maken heeft gehad, hebben een groeiende digitale kloof tussen mensen hard aan het licht gebracht. Ook is de kloof tussen regio's en tussen stedelijke en plattelandsgebieden aan het licht gekomen, waarbij de economische en geografische problemen die bepaalde gebieden hebben om technologieën in te zetten en hun connectiviteitsnormen te verbeteren, duidelijk naar voren zijn gekomen.
Aangezien het aanpakken van de digitale kloof een belangrijke prioriteit is voor de S&D-Fractie, zijn wij van mening dat initiatieven zoals het beleidsprogramma voor het digitale decennium kunnen bijdragen aan het bereiken van een samenhangende digitale transformatie van de Europese samenleving tegen 2030.[1] Dit moet worden bereikt zonder de noodzaak van op maat gemaakte oplossingen die zijn aangepast aan de kenmerken van elk gebied en met gebruikmaking van het beste uit bestaande financiële instrumenten, uit het oog te verliezen.
Uiteindelijk geloven we dat digitale transformatie voor iedereen kan werken. Daarom zien we gelijke toegang tot het internet als een grondrecht en geloven we dat digitalisering kan bijdragen aan een inclusief openbaar bestuur. Daartoe moeten we duurzaam digitaal beleid bevorderen dat burgers en bedrijven mondiger maakt, de EU concurrerender maakt en nieuwe kansen creëert voor iedereen, met name door de nodige investeringen veilig te stellen en een bestuurskader op te zetten op basis van samenwerkingsmechanismen om doelstellingen te halen op het gebied van digitale vaardigheden, digitale infrastructuur, digitalisering van bedrijven en overheidsdiensten.
Tot slot heeft onze politieke familie een belangrijke bijdrage geleverd aan de onderhandelingen over de Europese verklaring over digitale rechten en beginselen voor het digitale decennium, die als leidraad moet dienen voor de aanpak van de digitale transformatie door de EU.[2] De S&D-Fractie heeft veel belangrijke kwesties van de progressieve agenda behandeld, van de impact van AI op de rechten van werknemers, de genderdimensie van de huidige transitie of de behoefte aan digitaal onderwijs en digitale opleidingen van hoge kwaliteit, tot de bescherming van de mediavrijheid en het pluralisme, en privacy tegen desinformatie of profilering. We hebben er dus voor gezorgd dat de digitale rechten en beginselen die in de EU worden gewaarborgd, niemand in de steek laten en iedereen kansen bieden.
[1] Besluit (EU) 2022/2481 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 tot vaststelling van het beleidsprogramma voor het digitale decennium 2030.
[2] Europese verklaring over digitale rechten en beginselen voor het digitale decennium, 15.12.2022.
