Komisja Europejska ma wreszcie na jesieni przedstawić swoją długo oczekiwaną europejską strategię
w dziedzinie opieki. Uprzedzając komunikat w tej sprawie, Socjaliści i Demokraci wzywają Komisję do
jak najambitniejszego działania, tak aby strategia ta okazała się solidnym pierwszym krokiem,
kładącym podwaliny pod europejski ład w zakresie opieki, obejmujący polityki, wnioski legislacyjne i
inwestycje publiczne. Musimy zagwarantować powszechny, równy i skuteczny dostęp do wysokiej
jakości, zintegrowanej opieki i usług wsparcia dla wszystkich potrzebujących, od wczesnego
dzieciństwa po opiekę nad osobami starszymi; musimy też wreszcie uznać i docenić opiekę jako
prawdziwą pracę i podstawę naszej gospodarki i społeczeństwa. Potrzebujemy w szczególności
nowych ram prawnych, aby tworzyć wysokiej jakości miejsca pracy oraz poprawiać warunki pracy
zarówno formalnych, jak i nieformalnych opiekunów, którymi w dalszym ciągu są głównie kobiety.
Musimy uznać, ograniczyć i równomiernie podzielić nieodpłatną opiekę i prace domowe między
mężczyznami i kobietami.
Grupa S&D wyraża ubolewanie z powodu tego, że niektórzy konserwatywni eurodeputowani
zagłosowali dziś przeciwko powszechnemu dostępowi do usług opieki lub przeciwko inwestycjom
publicznym mającym na celu poprawę sytuacji w sektorach opieki zarówno dla płatnych i
bezpłatnych świadczeniodawców, jak i osób korzystających z opieki. Uzyskaliśmy jednak silne
poparcie dla tego postępowego tekstu*.
Milan Brglez, eurodeputowany S&D i współsprawozdawca Parlamentu Europejskiego ds. działań w
dziedzinie opieki, powiedział:
- Pandemia Covid-19 otworzyła nam oczy na fakt, że sektor opieki potrzebuje wsparcia publicznego i
inwestycji! Obecnie praca opiekuńcza jest niedoceniana, niedopłacana i nierówno podzielona. Poza
tym nieodpłatna opieka nieformalna i prace domowe, które nadal są postrzegane głównie jako
„praca kobieca” i nie są uznawane za „prawdziwą pracę”, utrwalają stereotypy dotyczące płci i
istniejące nierówności.
- Europa musi działać lepiej! Musimy naprawić olbrzymi błąd w postaci cięć w sektorze opieki
podczas kryzysu finansowego. Przegapiliśmy również okazję, aby inwestycje w opiekę publiczną stały
się obowiązkową częścią unijnych wysiłków na rzecz odbudowy i wzmocnienia odporności. Bez
inwestycji w wysokiej jakości opiekę publiczną, dostępną dla wszystkich od wczesnego dzieciństwa
do starości, nie będzie możliwe przerwanie błędnego koła w postaci uzależnienia od nieformalnych
opiekunów, którymi są głównie kobiety. Nieodpowiednie i niedostępne usługi zmuszają kobiety do
powrotu do pracy w sferze domowej, do uzależnienia ekonomicznego i wykluczenia społecznego.
- Nadszedł czas, aby uznać, że opieka nad innymi osobami to nie tylko szlachetny wyraz
międzypokoleniowej solidarności. Jest to również sektor produktywny, ale co najważniejsze, jest to
podstawowe prawo i dobro publiczne, które wymaga wsparcia i inwestycji! Wdrażanie tego prawa
jest zasadniczo uzależnione od posiadania wystarczającej liczby dobrze wyszkolonych, odpowiednio
opłacanych i cenionych pracowników, którym należy zapewnić godziwe warunki pracy, a także od
zapewnienia odpowiedniego wsparcia nieformalnym opiekunom.
- Komisja ma w nas silnego sojusznika w kwestii działań legislacyjnych, programów i inwestycji na
szczeblu UE, jakie wesprą transformacyjne z punktu widzenia równości płci przejście na gospodarkę
usług opiekuńczych, która uzna opiekę za prawo i doceni jej wartość jako działalności kluczowej z
punktu widzenia społeczeństwa.
Eurodeputowana S&D i negocjatorka ds. działań w dziedzinie opieki w Komisji Praw Kobiet i
Równouprawnienia, Maria-Manuel Leitão-Marques, powiedziała:
- Każdy z nas, przynajmniej raz w życiu, zaopiekuje się kimś lub ktoś się nim zaopiekuje. Nadszedł
czas, abyśmy zrozumieli, że praca opiekuńcza ma kluczowe znaczenie dla dobrobytu społeczeństwa,
w którym żyjemy. Powszechnie wiadomo, że kobiety wykonują zdecydowaną większość zadań
opiekuńczych, często jako nieformalne pracownice. Szacuje się, że kobiety spędzają średnio 3,2 razy
więcej godzin niż mężczyźni na nieodpłatnych obowiązkach opiekuńczych, takich jak opieka nad
dziećmi. W rezultacie w Unii Europejskiej około 7,7 miliona kobiet jest poza rynkiem pracy z powodu
obowiązków opiekuńczych, w porównaniu do zaledwie 450 000 mężczyzn.
- Naszym wyzwaniem jest zmiana tego paradygmatu, który ma również kulturowy charakter. Musimy
zacząć od edukacji, pokazując chłopcom, że opieka nad innymi to nie tylko kobieca sprawa. Musimy
również docenić pracę opiekuńczą, która musi oznaczać godziwe wynagrodzenie. Dobrym
przykładem może być portugalski statut nieformalnego opiekuna. Gwarantuje on zasiłek
pomocniczy, godziny odpoczynku oraz dostęp do szkoleń. Wszyscy skorzystają, jeśli zainwestujemy w
lepszy europejski sektor opieki.
*Uwaga dla wydawców:
Priorytety, które Grupa S&D zapewniła w sprawozdaniu przegłosowanym dzisiaj przed
opublikowaniem komunikatu Komisji Europejskiej w sprawie opieki, obejmują takie kwestie jak:
- ambitna europejska strategia w dziedzinie opieki, której wynikiem będzie silny europejski ład w
zakresie opieki;
- powszechny i równy dostęp do wysokiej jakości usług opiekuńczych od wczesnego dzieciństwa do
starszego wieku;
- rzeczywisty wybór usług opiekuńczych odpowiadających indywidualnym potrzebom osób
otrzymujących opiekę i wsparcie oraz ich rodzin;
- ramy prawne promujące miejsca pracy wysokiej jakości i godne warunki pracy dla opiekunów,
zarówno formalnych, jak i nieformalnych;
- zmniejszenie i równy podział nieodpłatnej opieki i prac domowych między mężczyznami i
kobietami.
