Perspektywy osiągnięcia międzynarodowego, kompleksowego porozumienia nuklearnego z Iranem do końca czerwca, kiedy mija jego ostateczny termin, pozostają „trudne, ale absolutnie możliwe”, według eurodeputowanych z Grupy Socjalistów i Demokratów, członków europejskiej delegacji ds. budowy zaufania, powracających dziś (poniedziałek, 8 czerwca) po dwudniowych rozmowach w Teheranie.
Delegacja Parlamentu Europejskiego odbyła „niezwykle nieformalne i konstruktywne dyskusje, w tym w kwestii uznania długotrwałych obszarów spornych”, według koordynatora do spraw zagranicznych, Richarda Howitta i jego kolegi, eurodeputowanego S&D, Josefa Weidenholzera, którzy wzięli udział w siedmioosobowej delegacji Parlamentu Europejskiego.
Grupa Socjalistów i Demokratów w Parlamencie powiedziała, że delegacja zwróciła uwagę na to, by nie dać się zdekoncentrować przez potencjalne lokalne spory w kwestii etykiety i dostępu mediów do rozmów, które mogłyby zostać wykorzystane przez przeciwników porozumienia.
Eurodeputowani S&D wyjaśnili, że w czasie rozmów mówiono o tym, w jaki sposób Iran zmierza w kierunku uzgodnienia dodatkowych środków budowy zaufania, równoważnych z „Protokołem dodatkowym” do Traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, w jaki sposób własny, wewnętrzny harmonogram polityczny Iranu, jak również Kongresu Stanów Zjednoczonych sprawiły, że konieczne stało się osiągnięcie tego porozumienia w tym miesiącu; umożliwiły one także zapewnienie o szczerości Europy w kwestii jej zobowiązań dotyczących zniesienia sankcji, o ile osiągnięte porozumienie będzie w pełni wykonalne ku zadowoleniu obu stron. Obie strony zgodziły się, że porozumienie z Lozanny stanowi nadal jedyne ważne ramy dla osiągnięcia ostatecznego porozumienia.
W kwestii praw człowieka eurodeputowani S&D wyrazili obawę, że gwałtowny wzrost stosowania kary śmierci stanowi możliwy, zdecydowany konserwatywny sprzeciw wobec perspektywy podpisania porozumienia nuklearnego, ale ujawnili, że daty zaległych wizyt dwóch tematycznych sprawozdawców ONZ w zakresie praw człowieka zostaną utrzymane.
Delegacja odbyła szczegółowe rozmowy na temat konfliktu w Iraku, Syrii i Jemenie; oczekuje także na pełne wznowienie dialogu politycznego UE-Iran oraz otwarcie ambasady UE w Teheranie, w razie zawarcia porozumienia nuklearnego.
Eurodeputowany Richard Howitt, koordynator Grupy S&D do spraw zagranicznych, powiedział:
- Różnice pomiędzy konserwatystami i reformatorami, z którymi się spotkaliśmy, były widoczne, ale odnieśliśmy wrażenie, że bliskie porozumienie nuklearne cieszy się szerokim poparciem sceny politycznej i społeczeństwa w Iranie. Cieszy fakt, że rozmowy te były o wiele bardziej niezwykle nieformalne i konstruktywne w porównaniu do poprzednich prób, w tym w kwestii uznania długotrwałych obszarów spornych.
- Perspektywy osiągnięcia porozumienia, popieranego przez wszystkie frakcje, wydają się trudne, ale absolutnie możliwe; jednak jest rzeczą jasną, że polityczny kredyt dla porozumienia może być decydujący w kwestii tego, czy umiarkowani zwyciężą w wyborach parlamentarnych w tym kraju w przyszłym roku.
- Nasza delegacja została poproszona o zademonstrowanie szczerości Europy w kwestii realizacji naszych własnych zobowiązań, jeśli ku zadowoleniu obu stron zawarte zostanie w pełni wykonalne porozumienie; rzeczą istotną jest fakt, iż wyciągnęliśmy lekcję z wcześniejszych doświadczeń w kwestii tego, że różnice zdań w wielu dziedzinach nie powinny uniemożliwiać nam omówienia ich w konstruktywny i pełen szacunku sposób.
Eurodeputowany Josef Weidenholzer powiedział:
- Rozmowy potwierdziły, że obie strony podzielają wspólne interesy, takie jak walka z DAESH/ISIL i szerzeniem się związanej z tym ekstremistycznej ideologii. Dobre porozumienie, które zagwarantuje wyłącznie pokojowy charakter irańskiego programu nuklearnego, ułatwiłoby współpracę w dziedzinie zwalczania zagrożeń dla stabilności i bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie oraz w Afganistanie i w Pakistanie.
- Uruchomiłoby ono również w pełni potencjał stosunków UE-Iran, między innymi w takich dziedzinach, jak handel i dywersyfikacja dostaw energii do Europy oraz ochrona środowiska. Ze względu na wieloletnie, historyczne, kulturowe i handlowe więzi z Iranem, Europa musi odegrać przewodnią rolę w kwestii zagwarantowania ostatecznego porozumienia. Bardziej otwarty Iran także stworzyłby również na dłuższą metę lepsze warunki dla poszanowania praw człowieka; sytuacja w Iranie w tej dziedzinie pozostaje kluczową kwestią dla europejskiej opinii publicznej.
