Parlament Europejski wezwał do podjęcia działań, które położą kres szeroko rozpowszechnionej praktyce nadużyć sądowych, mających na celu uciszanie dziennikarzy i społeczeństwa obywatelskiego.
W czasie dzisiejszego głosowania na posiedzeniu plenarnym, przy 444 głosach za, eurodeputowani domagali się przyjęcia unijnych przepisów przeciwko strategicznemu powództwu zmierzającemu do stłumienia debaty publicznej (SLAPP), a także jasnych przepisów w kwestii jurysdykcji w sprawach o zniesławienie, aby powstrzymać to rosnące zjawisko, zagrażające wolności mediów i wolności wypowiedzi w UE.
Dziś o godz. 14.00 sprawozdawca Grupy S&D, Tiemo Wölken, weźmie udział w hybrydowej konferencji prasowej w sali konferencyjnej Anny Politkowskiej w Brukseli. Konferencja prasowa będzie transmitowana na żywo w Internecie, a dziennikarze będą mogli zadawać pytania zdalnie za pośrednictwem Interactio.
Tiemo Wölken, sprawozdawca i rzecznik Grupy S&D w Komisji Spraw Prawnych, powiedział:
- Pozwy SLAPP stanowią zagrożenie dla praworządności i poważnie podkopują podstawowe prawa do wypowiedzi, informacji i zrzeszania się, jeszcze zanim się zmaterializują. Są one formą prawnego nękania i nadużywania wymiaru sprawiedliwości, z którego coraz częściej korzystają wpływowe organizacje, starające się uniknąć kontroli społecznej i zniechęcić do niej tych, którzy jej dokonują. Celem SLAPP nie jest wygranie sprawy, ale zastraszenie i zniechęcenie wielu dziennikarzy i aktywistów do ujawniania informacji opinii publicznej, co skutkuje autocenzurą. Dla nas, socjalistów, jest rzeczą jasną, że nasze sądy nie powinny być postrzegane jako plac zabaw dla wpływowych osób, firm i polityków. Nasze sądy nie powinny być przeciążane ani nadużywane dla osiągania osobistych korzyści.
- Udało nam się jako Grupie S&D poszerzyć zakres sprawozdania o wszystkie podmioty zaangażowane w udział w życiu publicznym. Dziennikarze i ich praca muszą być chronieni; jednak nie są oni jedynymi celami tych pozwów sądowych. Opracowaliśmy zestaw aktów prawnych, ale także środki nielegislacyjne, takie jak utworzenie solidnego funduszu lub wprowadzenie skutecznej pomocy prawnej, informacji i praktycznych porad oraz wsparcie zapewniane przez punkt kompleksowej obsługi „pierwszej pomocy” dla ofiar SLAPP. W niniejszym sprawozdaniu z własnej inicjatywy wezwiemy Komisję do przedstawienia bardzo konkretnych i wykonalnych środków, w tym w odniesieniu do „turystyki sądowej” i „turystyki zniesławienia”.
Łukasz Kohut, sprawozdawca Grupy S&D ds. wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych, powiedział:
- Bogate i wpływowe osoby, w tym osoby z rządu, dysponują nieograniczonymi środkami, aby osłabiać dziennikarstwo i uciszać krytyków w drodze pozwów stanowiących nadużycie. Zbyt wielu dziennikarzy, organizacji medialnych i organizacji pozarządowych regularnie spotyka się z kampaniami oszczerstw w ramach tych ukierunkowanych pozwów. Ale nikt nie powinien obawiać się konsekwencji prawnych za mówienie prawdy. Dlatego też Parlament Europejski pilnie pracuje nad wzmocnieniem głosu osób pracujących w poszukiwaniu prawdy i nad położeniem kresu nadużyciom. Żaden wysiłek na rzecz ochrony dziennikarzy czy społeczeństwa obywatelskiego nie jest wystarczający. Ponieważ wolność mediów w UE jest już zagrożona, Komisja powinna przedstawić wnioski, zawierające wiążące zabezpieczenia dla ofiar SLAPP. W całej UE rządy krajowe muszą również w pełni wdrożyć zalecenia Rady Europy, dotyczące ochrony i bezpieczeństwa dziennikarzy. Musimy przeciwdziałać wszelkim niebezpiecznym wysiłkom zmierzającym do podważania wolności mediów i demokracji w UE.
Uwaga dla wydawców
Strategiczne powództwo zmierzające do stłumienia debaty publicznej (SLAPP) to forma pozwu odwetowego, którego celem jest powstrzymanie wolności wypowiedzi, informacji i zrzeszania się w sprawach dotyczących interesu publicznego. W 2021 roku Komisarz Praw Człowieka Rady Europy zauważył, że problem SLAPP narasta i stanowi zagrożenie dla wolności słowa w Europie.
