Wczoraj wieczorem zrobiliśmy ważny krok w kierunku położenia kresu powszechnej praktyce w postaci stanowiących nadużycie postępowań sądowych, zwanych także SLAPP, mających na celu uciszenie dziennikarzy, organizacji pozarządowych, obrońców praw człowieka i praw ochrony środowiska oraz społeczeństwa obywatelskiego; stało się to możliwe dzięki porozumieniu politycznemu osiągniętemu między Parlamentem Europejskim a Radą.
Dzięki pracom naszej Grupy politycznej przyszła dyrektywa umożliwi udział w postępowaniach sądowych organizacji pozarządowych, związków zawodowych i innych stron mających uzasadniony interes we wsparciu oskarżonych. Wprowadzi także środki w zakresie pomocy prawnej, psychologicznej i finansowej za pośrednictwem jednego punktu kontaktowego dla ofiar SLAPP.
Socjaliści i Demokraci od lat alarmują o nasileniu się zjawiska strategicznych procesów sądowych przeciwko udziałowi społeczeństwa (tzw. SLAPP*), których w 2022 roku odnotowano rekordową liczbę.
Tiemo Wölken, eurodeputowany S&D i sprawozdawca ds. dyrektywy i wcześniejszego sprawozdania Parlamentu Europejskiego w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi, powiedział:
- Po intensywnych negocjacjach zawarliśmy porozumienie w sprawie dyrektywy anty-SLAPP, która stanowi kamień milowy w kwestii ochrony naszych demokracji, praworządności i praw podstawowych do wolności wypowiedzi, informacji i zrzeszania się. Dziennikarze, organy nadzoru oraz wszystkie osoby dokonujące działań związanych z udziałem społeczeństwa w sprawach będących przedmiotem interesu publicznego, stanowią kręgosłup naszych demokratycznych społeczeństw i powinni móc to robić bez strachu i prawnego zastraszania. Dzisiejsze porozumienie jest wielkim zwycięstwem naszych demokracji! Dzięki temu nasze sądy nie będą więcej placem zabaw dla osobistych korzyści bogatych i wpływowych osób.
- Pomimo podejmowanych przez Radę prób znacznego osłabienia wielu początkowych wniosków Komisji, zapewniliśmy ofiarom SLAPP szeroki zakres proceduralnych gwarancji.
- Obejmują one zabezpieczenie definicji kwestii mających skutki transgraniczne za pomocą elementów zawartych w odpowiednim motywie oraz zapewnienie wszechstronnego zrozumienia tego pojęcia podczas oceny przez sędziów krajowych, zwłaszcza w odniesieniu do środków, dzięki którym dostępny jest akt udziału publiczności.
- Udało nam się także wprowadzić nowe środki towarzyszące dotyczące pomocy, informacji, przejrzystości i gromadzenia danych. Obejmują one udostępnianie istniejącej pomocy prawnej, finansowej i psychologicznej za pośrednictwem jednego punktu kontaktowego na poziomie krajowym. Zapewniliśmy również oskarżonym pełen zwrot kosztów, a także dostępność surowych kar oraz powiązanie z prawem do odszkodowania uznawanym na mocy prawa krajowego we wszystkich państwach członkowskich.
- Dyrektywa przeciwko SLAPP pomoże lepiej chronić praworządność, wolność słowa i wolność zrzeszania się, a także nasze demokracje w Europie!
Uwaga dla wydawców
* SLAPP to bezpodstawne i stanowiące nadużycie procedury prawne stosowane przez osoby wpływowe i bogate w celu zniechęcenia głosów krytycznych do ujawniania kwestii będących przedmiotem zainteresowania publicznego. Ten bezprawny rodzaj postępowania sądowego nie tylko kosztuje czas i pieniądze oraz ma olbrzymi wpływ psychologiczny na ofiary SLAPP, ale stanowi także nadużycie naszych systemów wymiaru sprawiedliwości i podważa nasze demokracje, praworządność oraz nasze prawa podstawowe uznane w prawie UE.
