De S&D-Fractie heeft de progressieve inspanningen in het Parlement geleid om druk uit te oefenen waar het pijn doet: het bevriezen van EU-middelen. We hebben druk uitgeoefend om de verordening over de rechtsstaat te verwezenlijken. Deze is sinds 1 januari 2021 van kracht en geeft de EU de bevoegdheid om EU-middelen op te schorten als de EU-begroting gevaar loopt door schendingen van de rechtsstaat. Ook heeft het Europees rechtsstaatmechanisme meer licht geworpen op de stand van de democratie en de rechtsstaat in de lidstaten door de jaarverslagen over de rechtsstaat die in 2020 van start zijn gegaan.
Het EU-lidmaatschap brengt rechten en plichten met zich mee. Artikel 7 van de EU-Verdragen is bedoeld om ervoor te zorgen dat niet-nakoming van de verplichtingen van een lidstaat kan leiden tot opschorting van zijn rechten. Sinds het in gang zetten van de eerste fase van de artikel 7-procedure tegen Polen en Hongarije in 2017 en in 2018, heeft de S&D-Fractie de politieke druk op de betrokken regeringen, maar ook op de Europese Commissie en de Raad gehandhaafd.
Dankzij de inspanningen van de S&D-Fractie heeft de EU eindelijk het Verdrag van Istanbul geratificeerd. Het Verdrag is een juridisch bindend internationaal mensenrechtenverdrag dat normen vastlegt voor de bestrijding, preventie en vervolging van seksueel en gendergerelateerd geweld tegen vrouwen. Onze aanhoudende roep om een EU-wet ter bestrijding van geweld tegen vrouwen werd in 2022 eindelijk beantwoord toen de Commissie het eerste stuk wetgeving voorstelde om seksueel en gendergerelateerd geweld op EU-niveau aan te pakken.
Dankzij het werk van de bijzondere commissie buitenlandse inmenging, onder voorzitterschap van de S&D-Fractie, hebben we politieke consensus bereikt over een blauwdruk voor de versterking van de veerkracht en de verdediging van onze democratieën tegen buitenlandse inmenging.
Nu campagnes steeds meer online plaatsvinden, hebben we ervoor gezorgd dat buitenlandse actoren in de aanloop naar verkiezingen geen politieke advertenties meer mogen sponsoren als onderdeel van nieuwe regels voor gerichte politieke reclame.
Voor de S&D-Fractie is respect voor de rechtsstaat, democratie, mensenrechten, fundamentele vrijheden en de waarden en beginselen die zijn vastgelegd in de EU-verdragen en internationale mensenrechteninstrumenten van het grootste belang. Het EU-lidmaatschap is vrijwillig en brengt veel voordelen met zich mee, maar alle lidstaten zijn verplicht de Europese waarden te respecteren en na te leven, geen mitsen en maren.
De S&D-Fractie is zeer verontrust over de situatie in sommige lidstaten, waar de rechtsstaat dramatisch verslechtert, en we hebben consequent alle aanvallen op de democratie en de rechtsstaat aan de kaak gesteld, waar ze ook plaatsvinden. We kunnen de toekomst van de EU niet op het spel zetten door de ontspoorde politieke houding van een paar onliberale politieke regimes. De rechtsstaatcrisis ondermijnt zowel de interne cohesie als de geloofwaardigheid van de EU.
We kennen het probleem: aanvallen op de rechtsstaat en democratische achteruitgang. We hebben instrumenten om het probleem op te lossen: het inhouden van EU-fondsen of het opschorten van stemrechten in de Raad, bijvoorbeeld. Het ontbreekt de lidstaten en de EU-instellingen echter aan politieke wil om op te treden.
De S&D-Fractie probeert ervoor te zorgen dat we alle schendingen van de rechtsstaat opnemen in het huidige conditionaliteitsmechanisme en we blijven onze bezorgdheid uiten over het feit dat de procedure van artikel 7, lid 1, die de rechten van de lidstaten zou opschorten, wordt geblokkeerd in de Raad. Ernstige schendingen van de rechtsstaat die gevolgen hebben voor de EU-begroting en de vrijheden en rechten van burgers aantasten, moeten worden onderzocht en beëindigd.
Grondrechten vormen de kern van open, democratische samenlevingen en als fractie werken we onvermoeibaar om deze rechten te bevorderen en te beschermen. Strijden voor raciale rechtvaardigheid, non-discriminatie en antiracisme is bijvoorbeeld een kerntaak van de S&D-Fractie. We hebben het allereerste verslag in het Europees Parlement opgesteld over structureel racisme in de EU.
De bescherming van onze kinderen, gezinnen en regenboogfamilies vormt ook de kern van onze waarden. Daarom hebben we het werk aan een wetsvoorstel voor de grensoverschrijdende erkenning van ouderschap volledig gesteund.
Het waarborgen van de grondrechten van vrouwen is enorm belangrijk voor ons. De S&D-Fractie heeft consequent gestreden voor de ratificatie en tenuitvoerlegging van het Verdrag van Istanbul door de EU, evenals voor de richtlijn inzake gendergerelateerd geweld, waarin onze fractie het voortouw neemt. We dringen aan op een alomvattende aanpak van seksueel en gendergerelateerd geweld door zowel preventie als vervolging van dit onaanvaardbare misdrijf aan te pakken.
In de European Media Freedom Act hebben we hard gewerkt om mediapluralisme en de onafhankelijkheid van de media te beschermen door ervoor te zorgen dat er geen inmenging is in redactionele beslissingen, geen toezicht op journalisten en redacties en geen politieke inmenging in publieke media.
Elk jaar zijn er lokale, regionale en nationale verkiezingen in de hele EU. Dit jaar, in 2024, zijn er ook Europese verkiezingen. Het bestrijden van inmenging is een voortdurende prioriteit voor de S&D-Fractie.
We hebben dringend behoefte aan gezamenlijke actie in de EU om ervoor te zorgen dat de financiering van campagnes transparanter wordt. Dit is de beste manier om duistere financiering uit derde landen te stoppen, met name uit Rusland ter ondersteuning van rechtse partijen en bewegingen.
Verkiezingscampagnes vinden steeds vaker online plaats. Daarom hebben we er als fractie op aangedrongen om meer te doen om de integriteit van de verkiezingen in het digitale tijdperk te beschermen om te voorkomen dat kwaadaardige belangen nieuwe manieren gebruiken om verkiezingsresultaten te manipuleren.
Inmenging in één lidstaat ondermijnt de EU als geheel. Nationale autoriteiten kunnen deze bedreigingen niet langer afweren door geïsoleerd te werken, en ook de particuliere sector kan zichzelf niet reguleren.
Naast samenwerking op nationaal niveau hebben we dringend nieuwe regels nodig om de weerbaarheid van Europese politieke partijen en stichtingen te verbeteren en hun vermogen om op te treden tegen buitenlandse inmenging te vergroten.
Het respecteren van eerlijke democratische processen is cruciaal en we hebben solide regels nodig voor transparantie, uitgavenplafonds, respect voor stilteperiodes, gelijke behandeling van kandidaten, een verbod op het opstellen van profielen voor verkiezingsdoeleinden, het labelen van door bots gedeelde inhoud en het verwijderen van nepaccounts.
Lidstaten moeten dringend hun nationale kieswetten hervormen en coördineren door ze aan te passen aan de nieuwe digitale realiteit, om de kloven tussen landen te dichten en de transparantie en verantwoordingsplicht te vergroten.