De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft aangetoond dat de EU zich niet kan laten omringen door kwetsbare buren, waardoor nu meer EU-regeringen en politieke krachten op onze lijn zitten. Het jaar 2022 leverde enkele belangrijke vorderingen op: ten eerste stemden de EU-lidstaten er na jarenlange druk van het Europees Parlement mee in om eindelijk toetredingsonderhandelingen te beginnen met Albanië en Noord-Macedonië na de oplossing van de naam van het land in het kader van het Prespa-akkoord. In beide landen zijn zusterpartijen van de S&D-Fractie aan de macht. Ten tweede zijn Oekraïne en Moldavië, met onze krachtige steun, als reactie op de Russische aanvalsoorlog ook kandidaat-lidstaten geworden, net als Bosnië en Herzegovina. Georgië en Kosovo dienden beide een aanvraag in om kandidaat-lidstaat te worden en Kosovo kreeg visumvrijheid. Bovendien namen de EU-leiders in december 2023 een historische beslissing om de toetredingsonderhandelingen met Oekraïne, Moldavië en Bosnië en Herzegovina te starten zodra het land aan de belangrijkste criteria voldoet, en om Georgië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen.
De S&D-Fractie heeft alle landen die tot de EU willen toetreden altijd krachtig gesteund en strijdt tegen de EU-regeringen en politieke krachten die verdere uitbreiding van de EU proberen tegen te houden. Onze steun houdt in dat kandidaat-lidstaten moeten worden geholpen bij het doorvoeren van de noodzakelijke interne hervormingen om te voldoen aan de eisen voor toetreding tot de EU. Dat betekent "geen toetreding zonder dat aan de eisen is voldaan".
Gezien de geopolitieke situatie moet ook meer aandacht worden besteed aan derde landen die actief zijn op de Westelijke Balkan. In dit verband moet de verdere aanpassing van de kandidaat-lidstaten van de Westelijke Balkan aan het buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU een prioriteit zijn. Toetreding gaat over de inzet voor de normen en waarden van de EU, zowel binnen als buiten de Unie.
De S&D-Fractie steunt het toetredingsverzoek van Servië, maar we blijven ons zorgen maken over de democratische geloofsbrieven van het land. Montenegro, dat alle onderhandelingshoofdstukken heeft geopend, is het afgelopen jaar verlamd geweest door politieke instabiliteit.
Met betrekking tot Türkije is onze fractie van mening dat zonder duidelijke en significante vooruitgang op het gebied van de rechtsstaat, het Parlement zich geen hervatting kan voorstellen van de toetredingsonderhandelingen met Türkije, die in feite sinds 2018 stil liggen. De S&D-Fractie beveelt aan om na de Turkse presidents- en parlementsverkiezingen van 2023 een denkproces te starten om een parallel en realistisch kader voor de betrekkingen tussen de EU en Turkije te vinden.