Komisja Europejska ma dziś przedstawić długo oczekiwaną unijną strategię dotyczącą inwestycji detalicznych. Zgodnie z oczekiwaniami nie znajdzie się w nim propozycja wprowadzenia całkowitego zakazu stronniczych prowizji dla doradców finansowych, zwanych też płatnościami motywacyjnymi*. To rozczarowujące - mówią Socjaliści i Demokraci. Grupa będzie nadal nalegać na wprowadzenie całkowitego zakazu stosowania zachęt, aby zapewnić ochronę drobnych inwestorów poszukujących porady finansowej w celu zabezpieczenia swoich życiowych oszczędności i odłożenia pieniędzy na emeryturę lub na tzw. czarną godzinę.
Grupa S&D wyraża ponadto ubolewanie z powodu tego, że w wyniku nacisków ze strony niektórych państw członkowskich UE i niektórych przedstawicieli przemysłu wniosek w tej sprawie pojawia się zbyt późno. Do końca kadencji obecnej Komisji najprawdopodobniej nie dojdzie do porozumienia w tej kwestii, chociaż Mairead McGuinness - jako kandydatka na panią komisarz podczas wysłuchania w Parlamencie Europejskim - obiecała, że w centrum swoich priorytetów postawi zwykłych obywateli.
Eero Heinäluoma, eurodeputowany i negocjator Grupy S&D ds. dyrektywy UE w sprawie rynków instrumentów finansowych, powiedział:
- Budzi to rozczarowanie i jest to stracona szansa na zapewnienie, aby rynki finansowe działały dla ludzi. Jest to również niezrozumiałe, ponieważ Komisja przyznaje, że istnieje poważny problem związany z nierzetelnym doradztwem finansowym w UE. Z jej własnych ocen jasno wynika bowiem, że unijny zakaz stosowania zachęt byłby najskuteczniejszym środkiem wyeliminowania potencjalnych konfliktów interesów oraz ochrony drobnych inwestorów.
- Płatności motywacyjne zniekształcają porady finansowe dostarczane konsumentom, przy czym doradcy finansowi zalecają droższe produkty za wyższe prowizje, które generują. Ten stronniczy system musi zostać zakazany i zastąpiony przejrzystym modelem doradztwa, opartym na opłatach z góry. Mali inwestorzy powinni mieć możliwość oszczędzania na własną emeryturę, a nie na emeryturę swojego doradcy finansowego.
Jonás Fernández, eurodeputowany i rzecznik Grupy S&D do spraw gospodarczych i monetarnych, powiedział:
- Chociaż jesteśmy rozczarowani z powodu braku całkowitego zakazu stosowania zachęt, przyjmujemy z zadowoleniem pewne małe kroki naprzód, takie jak wprowadzenie zakazu w przypadku sprzedaży dotyczących wyłącznie realizacji, który zakaże płacenia zachęt w przypadku braku relacji doradczej między firmą inwestycyjną i konsumentem.
- W ramach swojej strategii dotyczącej inwestycji detalicznych Komisja Europejska zaproponowała również nowe ramy dotyczące opłacalności produktów inwestycyjnych. Chociaż nie zastąpią one zakazu stosowania zachęt, jaśniejsze przepisy dotyczące stosunku jakości do ceny mogą zapewnić inwestorom detalicznym bardziej sprawiedliwe traktowanie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, co jest ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej w obecnej sytuacji, związanej ze wzrostem inflacji.
*Uwaga dla wydawców:
Obecnie doradztwo finansowe oparte na zachętach jest najczęstszym sposobem sprzedaży produktów inwestycyjnych konsumentom w większości europejskich krajów. Zarządzający funduszami i ubezpieczyciele płacą prowizje doradcom finansowym za polecanie ich produktów klientom, co często może prowadzić do porad finansowych, generujących konflikt interesów.
Badania pokazują, że doradcy finansowi polecają często konsumentom produkty inwestycyjne o wyższych kosztach w zamian za wyższą prowizję, jaką otrzymują. Na przykład badanie z 2022 roku wykazało, że produkty finansowe sprzedawane z zachętami były średnio o 25% droższe niż produkty sprzedawane bez takich zachęt.
W krajach, w których takie zachęty zostały zakazane, takich jak Wielka Brytania czy Holandia, poziom zaufania do doradców finansowych wzrósł, a konsumenci mają dostęp do bardziej zróżnicowanych i tańszych produktów inwestycyjnych, zapewniających drobnym inwestorom lepszy stosunek jakości do ceny.
Z badania Komisji Europejskiej dotyczącego dystrybucji detalicznej z 2018 roku wynika, że inwestorzy indywidualni w Holandii i Wielkiej Brytanii mieli dostęp do funduszy inwestycyjnych o najniższych kosztach w Unii Europejskiej.
Organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym BEUC i BETTER FINANCE, od dawna opowiadają się za wprowadzeniem w całej UE zakazu stosowania zachęt w celu polepszenia porad inwestycyjnych zapewnianych konsumentom.
