Socjaliści i Demokraci w Parlamencie Europejskim wyrażają głębokie ubolewanie z powodu decyzji polskiej prezydencji o wstrzymaniu postępów w sprawie porozumienia dotyczącego koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w UE (tzw. dossier 883).
Decyzja ta ma wpływ na 14 milionów mobilnych Europejczyków, którzy polegają na sprawiedliwych i spójnych zasadach ponad granicami. Pod wpływem lobbystów transportowych, polski premier Donald Tusk nie sprostał swojej roli zaangażowanego europejskiego przywódcy, blokując tę reformę, która pomogłaby zarówno polskim, jak i europejskim firmom i pracownikom.
Gaby Bischoff, wiceprzewodnicząca Grupy S&D ds. Europy Socjalnej i główna negocjatorka Parlamentu Europejskiego ds. koordynacji zabezpieczenia społecznego, powiedziała:
"To naprawdę rozczarowujące, że po tak długim i złożonym procesie negocjacyjnym - właśnie wtedy, gdy byliśmy blisko przełomu - polska prezydencja zdecydowała się nie posuwać sprawy do przodu. Przepisy te mają na celu wsparcie zarówno polskich, jak i europejskich pracowników, a ich opóźnienie stanowi niepokojący sygnał. Niestety, nie jest to pierwszy raz, kiedy proces ten utknął w martwym punkcie z powodu zmiany zdania w Warszawie - podobne niepowodzenia obserwowaliśmy w 2021 roku.
"Parlamentarny zespół negocjacyjny docenia fakt, że polskiej prezydencji udało się zebrać poparcie dla nowego mandatu ze strony państw członkowskich UE. Byliśmy jednak tym bardziej rozczarowani, gdy później nie widzieliśmy praktycznie żadnych realnych wysiłków ze strony prezydencji, pomimo wielokrotnych wezwań do działania ze strony Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i wielu państw członkowskich. Odkładanie zaplanowanych spotkań i niechęć do angażowania się w konstruktywny dialog zablokowały jakikolwiek postęp.
"Zdajemy sobie sprawę z tej taktyki i jesteśmy zaniepokojeni jej szerszymi konsekwencjami. Współpraca europejska opiera się na zaufaniu i wspólnej odpowiedzialności. Kluczowe znaczenie ma to, aby wszystkie podmioty oparły się presji ze strony dzielących sił politycznych lub jednostronnych prób lobbingu, które mają na celu osłabienie tej jedności - i zamiast tego pracowały nad rozwiązaniami, które chronią prawa obywateli w całej Unii.
"Pomimo tych niepowodzeń, pozostajemy zaangażowani. Wiemy, że porozumienie jest w zasięgu ręki i wzywamy nadchodzące prezydencje UE do priorytetowego potraktowania tej sprawy i doprowadzenia jej do pomyślnego zakończenia. Wzywamy również Komisję Europejską do utrzymania aktywnej roli w ułatwianiu zawarcia wyważonego porozumienia. Pracownicy mobilni - od kierowców ciężarówek po pracowników opieki i pracowników budowlanych - odgrywają istotną rolę w naszych gospodarkach i społeczeństwach. Zasługują na jasność prawną i ochronę socjalną. Nie możemy pozwolić, by ta szansa nam umknęła.
Uwagi dla redaktorów:
Kalendarium kluczowych wydarzeń:
- Styczeń 2014 r: Parlament Europejski przyjmuje rezolucję w sprawie ochrony socjalnej dla wszystkich, wzywając do przeglądu przepisów UE dotyczących koordynacji zabezpieczenia społecznego, pochodzących z 2004 r.
- Grudzień 2016 r: Komisja Europejska proponuje rewizję.
- Grudzień 2018: Parlament Europejski przyjmuje stanowisko do negocjacji z Radą, reprezentującą państwa członkowskie UE. Współprawodawcy rozpoczynają negocjacje.
- Wstępne porozumienie osiągnięte 19 marca 2019 r. podczas prezydencji rumuńskiej i 16 grudnia 2021 r. podczas prezydencji słoweńskiej. W obu przypadkach Coreper nie głosował większością kwalifikowaną za zatwierdzeniem tymczasowego porozumienia.
- Wrzesień 2024 r: W odniesieniu do przeglądu niedokończonych spraw koordynatorzy EMPL postanowili wznowić sprawę i kontynuować negocjacje trójstronne w punkcie, w którym zakończyły się one niepowodzeniem, biorąc pod uwagę postępy osiągnięte podczas 9. mandatu.
- Czerwiec 2025 r: Porozumienie jest w zasięgu ręki, ale polska prezydencja je blokuje - pomimo apeli ze strony instytucji UE, partnerów społecznych i czternastu krajów UE wzywających w liście do "nie tracenia impetu" i "pokonania ostatniej mili".
Dlaczego te przepisy mają znaczenie:
- Chroni 14 milionów Europejczyków, którzy mieszkają lub pracują w kraju UE innym niż ich własny - liczba ta stale rośnie.
- Obejmuje istotne kwestie, takie jak świadczenia dla bezrobotnych i świadczenia rodzinne oraz opiekę długoterminową, gwarantując większe bezpieczeństwo socjalne pracownikom przenoszącym się z jednego kraju UE do drugiego.
- Jest to klucz do zabezpieczenia swobodnego przepływu pracowników, jednego z filarów projektu europejskiego.
- Nowe przepisy są konieczne, ponieważ krajowe systemy zabezpieczenia społecznego znacznie się różnią. Artykuł 48 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zezwala na koordynację, ale nie na harmonizację.
- Istniejące przepisy muszą zostać zaktualizowane, aby odzwierciedlały zmiany na rynku pracy, w systemach krajowych i w odpowiednich przepisach Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
